Mikołaj Kopernik urodził się w 1473 roku w Toruniu. Pochodził ze średniozamożnej rodziny kupieckiej. Jego ojciec handlował miedzią z Gdańskiem. W 1483 roku ojciec Mikołaja zmarł, a on sam znalazł się pod opieką wuja Łukasza Waltzenrode, biskupa warmińskiego. 

Młody Kopernik ukończył szkołę parafialną w Toruniu, a potem studiował na Akademii Krakowskiej. W 1495 roku został kanonikiem warmińskim. Rok później wyjechał na studia prawnicze do Bolonii, gdzie uczył się pod kierunkiem astronoma Dominika Marii Novary. W 1500 roku odbywał praktykę w kancelarii papieskiej w Rzymie. Następnie studiował medycynę w Padwie.

W 1503 roku w Ferrarze uzyskał stopień doktora prawa kanonicznego. Następnie został zatrudniony przez swojego wuja jako osobisty sekretarz i lekarz na zamku w Lidzbarku Warmińskim.

W 1510 roku Kopernik zamieszkał we Fromborku, gdzie otrzymał od kapituły warmińskiej dom, w którym wybudował własne obserwatorium astronomiczne. Od 1516 roku zarządzał dobrami kapituły w olsztyńskim i melzackim.

W 1521 roku podczas wojny polsko­krzyżackiej w imieniu kapituły negocjował z mistrzem krzyżackim Albrechtem Hohenzollernem warunki odzyskania Braniewa. Organizował również fortyfikację zamku w Olsztynie. Następnie został mianowany komisarzem Warmii. Rozważano jego kandydaturę na biskupa warmińskiego. Jednak został pomówiony przez biskupa Jana Dantyszka o pozostawanie w związku ze swoją gospodynią Anną Schilling. Kopernik zmarł we Fromborku w 1543 roku z powodu wylewu.

Dokonania

Mikołaj Kopernik to jeden z najważniejszych astronomów w dziejach nauki. Jego heliocentryczna teoria kosmosu stanowiła rewolucję, która odmieniła ludzkie pojmowanie wszechświata. Od nazwiska badacza nazywa się ją „rewolucją kopernikańską”.

Najważniejsze dzieło naukowca, „De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach ser niebieskich”) zostało wydane w 1543 roku w Norymberdze. Kopernik odkrył, że Ziemia nie znajduje się w centrum wszechświata (tzw. geocentryzm), ale jest jedną z planet obiegających Słońce w Układzie Słonecznym.

To epokowe twierdzenie miało również istotne konsekwencje filozoficzne i światopoglądowe. Okazało się bowiem, że ludzka planeta nie zajmuje we wszechświecie pozycji szczególnej, ale jest jednym z wielu ciał niebieskich. Z tego powodu teoria Kopernika została potępiona przez Kościół w 1616 roku.

Ponadto Kopernik zajmował się geometrią, opublikował twierdzenia matematyczne, które jednak już wcześniej zostały odkryte przez Proklosa i Nasira ad­Dina Tusi’ego. Ważnym dziełem astronoma był również traktat z dziedziny ekonomii – „Traktat o monetach”. Sformułował w nim prawo znane jako prawo Kopernika­-Greshama, zgodnie z którym „gorszy pieniądz wypiera lepszy”.